Noterden Tapuya Şerh Koyma: Bilmeniz Gereken Her Şey
Noterden tapuya şerh koyma işlemi, gayrimenkul alım satımının ve kullanılmasının hukuki güvence altına alınmasında önemli rol oynar. Bu makalede, tapuya şerh nedir, nasıl konur, hangi durumlarda şerh konulabilir ve bu işlemin faydaları nelerdir gibi konularda ayrıntılı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Tapuya Şerh Koyma Nedir?
Şerh Ne Anlama Gelir?
Şerh, taşınmaz mülkiyetinin tapu kütüğüne kaydedilen ve taşınmazın üçüncü şahıslarla olan ilişkilerini şekillendiren bir çeşit hukukî açıklamadır. Tapuya şerh koymak, taşınmazla ilgili bazı hakların veya sınırlamaların herkese karşı ileri sürülebilir hale gelmesini sağlar.
Tapu Şerhinin Hukuki Niteliği
Tapuya koyulan şerh, genellikle kişisel haklarla ilgilidir ve doğrudan mülkiyet hakkını etkilemez. Ancak, ilgililerin bu hakları tanıyıp uyması halinde hukuki etkileri vardır. Örneğin; satış vaadi, intifa hakkı gibi durumlar tapu kaydına şerh edilebilir.
Noter Yoluyla Şerh Koymanın Önemi
Noter aracılığıyla tapuya şerh koymak, işlemin hukukiliği ve resmiyeti açısından önem taşır. Noter işlemleri, belgelerin doğruluğu ve düzenliliği açısından bir güvence oluşturur. Böylelikle, alıcı ya da alacaklı, haklarını hukuki bir zemine oturtabilir.
Noterden Tapuya Şerh Koyma İşlemi Nasıl Yapılır?
Gerekli Belgeler ve Hazırlıklar
Tapuya şerh koyabilmek için gerekli belgeler genellikle şerhin türüne göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak, gayrimenkulün tapu senedi, kimlik belgeleri ve işlem için gerekli noter belgeleri gereklidir. Şerh konulacak hakkın türüne bağlı olarak da farklı belgeler talep edilebilir.
Noterde Gerçekleştirilen İşlem Adımları
Notere başvurulduğunda, öncelikle şerh koyulacak hak veya yükümlülüğün tasdik edilmesi sağlanır. Noter, tarafların beyanlarını aldıktan sonra resmi bir belge düzenler. Bu belge, işlem sahibinin beyanlarının doğruluğunu ve talebi içerir.
Tapu Müdürlüğüne Bildirim Süreci ve Teslimatlar
Noterden alınan şerh belgesi, tapu müdürlüğüne sunularak tapuya işlenir. Tapu müdürlüğü, bu belge doğrultusunda tapu kaydına ilgili şerhi işler. Bu süreç, genellikle birkaç gün içinde sonuçlanmaktadır.
Hangi Durumlarda Tapuya Şerh Koyulabilir?
Kişisel Hakların Şerhi (Satış Vaadi, Kira, Vefa, İntifa vs.)
Kişisel hakların şerhi, mülkiyet devri vaadi, kira sözleşmeleri gibi durumları kapsamaktadır. Bu haklar, ilgililerin haklarını koruma altına almak amacıyla tapuya şerh edilebilir.
Aile Konutu Şerhi ve Eş Rızası
Aile konutu şerhi, evlilik birliği içinde edinilmiş ortak konutun satış veya ipotek gibi işlemlerle elden çıkarılmasını önlemek amacıyla konur. Eş rızası olmadan bu şerhle taşınmaz üzerinde tasarruf yapılamaz.
Alacak Hakkı ve İhtiyati Tedbir Şerhleri
Alacaklıların alacaklarını garantiye almak için yaptırabilecekleri ihtiyati tedbir şerhleri, taşınmaz satışının ve devir işlemlerinin önünü kesmek için kullanılabilir. Bu, özellikle ticari alacaklarda önemli bir korumadır.
Tapuya Şerh Koymanın Faydaları Nelerdir?
Hukuki Koruma Sağlaması
Tapuya şerh koyma işlemi, taraflara belirli durumlara karşı hukuki koruma sağlar. Özellikle, mülkiyetle ilgili hak talebinde bulunmak isteyenler için önemli bir koruyucu fonksiyon üstlenir.
Taraflar Arasındaki Güven İlişkisini Artırması
Bu işlem, taraflar arasında güven tesis eder, çünkü yazılı ve resmiyet kazanmış belgeler her iki tarafın da haklarını tanımlar ve korunurlar. Bu güven, karşılıklı iş ilişkilerinin sağlıklı bir zeminde sürdürülmesini kolaylaştırır.
Satış ve İpotek Gibi İşlemlerde Önleyici Rolü
Tapuya konulan şerhler, gayrimenkulün satışı veya ipotek verilmesi durumunda önleyici bir rol oynar. Bu sayede, üçüncü kişilerin bu konudaki hak ve talepleri sınırlandırılmış olur.
Şerh Koyma Ücretleri ve Masraflar (2024 Güncel)
Noter Ücreti
Noterlerde şerh koyma işlemleri için alınan ücretler, işlemin türüne ve belgelerin kapsamına göre değişiklik gösterebilir. 2024 yılı için geçerli noter ücretleri, hukuki ve idari düzenlemelere tabi olup, büyük ölçüde belirlenmiştir.
Tapu Müdürlüğü Harçları
Şerh koyma işlemleri için tapu müdürlüğüne ödenmesi gereken harçlar, işlemin kapsamına göre belirlenir. Harç tutarları, her yıl güncellenir ve genellikle resmi gazetede yayımlanır.
Vekaletname ve Diğer Olası Masraflar
Eğer vekil aracılığıyla işlem yapılacaksa, vekaletname çıkartılması gerekir ve bu ekstra bir maliyet oluşturur. Ayrıca, ekstra belgeler veya özel talepler olması durumunda farklı masraflar da ortaya çıkabilir.
Tapuya Konulan Şerh Nasıl Kaldırılır?
Şerh Süresinin Dolması
Belirli bir süre için konulan şerhler, sürenin dolmasıyla otomatik olarak kalkar. Bu süre, şerhin konulma aşamasında bildirilmelidir.
Tarafların İptal Talebi
Taraflar, karşılıklı anlaşma sağlayarak şerhin kaldırılması için müracaat edebilir. Bu durumda, noter veya tapu müdürlüğüne başvurarak şerhin iptalini talep etmek gerekir.
Yargı Kararıyla Kaldırma Süreci
Bazı durumlarda, şerhin kaldırılması için yargı kararı gerekli olabilir. Mahkeme kararı, genellikle uyuşmazlıklardan doğan durumlarda devreye girer.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Noterden tapuya şerh koymak ne kadar sürer?
Genellikle noter işlemleri kısa sürede tamamlanıp tapu müdürlüğüne iletildiğinde, şerh birkaç gün içinde tapu kaydına işlenebilir.
Şerh konulan gayrimenkul satılabilir mi?
Evet, ancak şerhle ilgili hak sahiplerinin rızası veya onayı gerekebilir. Aksi halde, hukuki süreçlerin devreye girmesi kaçınılmazdır.
Tapuya şerh koyduktan sonra hukuki süreç nasıl işler?
Şerh sonrasında gayrimenkulün satış, devir gibi işlemlerinde bazı sınırlamalar getirilir ve bu işlemler hukuka uygun şekilde yürütülmelidir.
Her noter şerhi tapuya işlenebilir mi?
Hayır, noter tarafından düzenlenen her belge tapuya şerh edilemez. Yalnızca hukuki geçerliliği ve gerekli belgeleri tamam olan işlemler işleme alınır.
Noter şerhi taşınmazı hacizden korur mu?
Noter şerhi, esas olarak kişisel hakları koruma altına alır. Taşınmazın hacizden korunması, farklı hukuki düzenlemelere tabi olabilir.
Tapu şerhi hangi hallerde düşer?
Tapu şerhi, sürenin dolması, mahkeme kararı veya tarafların anlaşması halinde kaldırılabilir veya düşer.
Hangi şerhler tapuya konulamaz?
Sadece kanunla öngörülmüş haklar tapuya şerh edilebilir. Keyfi ve hukuki zemini olmayan herhangi bir talep işleme alınmaz.
Tapu şerhi hangi belgelerle konur?
Tapu senedi, kimlik belgeleri ve şerhe konu olacak hukuki metin gerekli belgeler arasındadır.
Şerh koymak için vekalet verilebilir mi?
Evet, vekaletname ile güvendiğiniz bir kişi üzerinden tüm şerh işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz.
Şerh kaldırıldıktan sonra yeniden konabilir mi?
Evet, yeni bir hukuki işlem veya anlaşma söz konusu olduğunda şerh tekrar konulabilir.
Uzman Görüşü: Tapuya Şerh Koyarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Avukata veya uzmana danışmanın önemi
Tapuya şerh koyma işlemleri, hukuki nitelik taşıması sebebiyle uzman görüşü almayı gerektirebilir. Yanlış işlem veya belirsizlik durumunda hak kaybı yaşanabilir.
Şerh türünün yanlış seçilmesinde doğabilecek sorunlar
Yanlış şerh türü seçmek, ileriye dönük hukuki sorunlar doğurabilir. Bu nedenle, uzman bir danışmandan yardım alarak doğru türde şerh konması çok önemlidir.

