Mirastan feragat sözleşmesi, miras bırakan ile muhtemel mirasçısı arasında yapılan ve mirasçının gelecekteki miras hakkından vazgeçmesini sağlayan iki taraflı bir hukuki işlemdir. Bu sözleşme, miras bırakanın sağlığında gerçekleştirilir ve mirasçının mirasçılık sıfatını ortadan kaldırır. Türk Medeni Kanunu’nun 528. maddesinde düzenlenen bu kurum, miras bırakanın tasarruf özgürlüğünü genişletirken, mirasçının da belirli bir menfaat karşılığında veya karşılıksız olarak miras hakkından vazgeçmesine imkân tanır.
Mirastan Feragat Sözleşmesinin Türleri
Mirastan feragat sözleşmesi, ivazlı (karşılıklı) ve ivazsız (karşılıksız) olmak üzere iki şekilde yapılabilir:
- İvazlı (Karşılıklı) Feragat: Mirasçı, belirli bir menfaat veya bedel karşılığında miras hakkından vazgeçer. Örneğin, miras bırakanın sağlığında mirasçıya bir taşınmaz devretmesi karşılığında mirasçının miras hakkından feragat etmesi. Bu durumda, aksi sözleşmede belirtilmedikçe, feragat edenin altsoyu da mirasçılık sıfatını kaybeder.
- İvazsız (Karşılıksız) Feragat: Mirasçı, herhangi bir menfaat elde etmeksizin miras hakkından vazgeçer. Bu durumda, feragat edenin altsoyu mirasçılık sıfatını korur ve miras bırakanın vefatıyla birlikte mirasçı olabilir.
Mirastan Feragat Sözleşmesinin Şekli ve Geçerlilik Şartları
Mirastan feragat sözleşmesinin geçerli olabilmesi için belirli şekil şartlarına uyulması gerekmektedir:
- Resmi Şekil: Sözleşmenin, resmi vasiyetname şeklinde düzenlenmesi zorunludur. Bu, noter veya yetkili resmi memur huzurunda ve iki tanığın katılımıyla gerçekleştirilmelidir.
- Tarafların Ehliyeti: Miras bırakan ve mirasçı, ayırt etme gücüne sahip ve ergin olmalıdır.
- Karşılıklı İrade Beyanı: Her iki taraf da sözleşmeyi özgür iradeleriyle kabul etmelidir.
Şekil şartlarına uyulmadan yapılan feragat sözleşmeleri geçersiz sayılır.
Mirastan Feragatin Hukuki Sonuçları
Mirastan feragat sözleşmesinin sonuçları, sözleşmenin ivazlı veya ivazsız olmasına göre değişiklik gösterir:
- İvazlı Feragat: Feragat eden mirasçı ve altsoyu, mirasçılık sıfatını kaybeder. Bu durumda, feragat edenin miras payı, diğer yasal mirasçılar arasında paylaştırılır.
- İvazsız Feragat: Sadece feragat eden mirasçı mirasçılık sıfatını kaybeder; ancak altsoyu mirasçılık hakkını korur ve miras bırakanın vefatıyla birlikte mirasçı olabilir.
Ayrıca, mirastan feragat sözleşmesi belirli bir kişi lehine yapılmışsa ve bu kişi herhangi bir sebeple mirasçı olamazsa, feragat hükümden düşer ve feragat eden mirasçı yeniden mirasçılık sıfatını kazanır.
Örnek Senaryo
Senaryo: Ayşe Hanım, oğlu Mehmet’e bir daire devrederek, onunla mirastan feragat sözleşmesi yapmıştır. Bu ivazlı feragat sonucunda, Mehmet ve altsoyu, Ayşe Hanım’ın mirasından pay alamayacaktır. Ancak, Ayşe Hanım’ın kızı Elif, mirasçılık sıfatını koruyacak ve mirasın tamamı üzerinde hak sahibi olacaktır.
Yaklaşık Maliyetler
| İşlem Türü | Yaklaşık Maliyet (TL) |
|---|---|
| Mirastan Feragat Sözleşmesi Düzenleme | 5.000 – 15.000 |
| Avukatlık Ücreti | 10.000 – 30.000 |
| Noter Ücretleri | 2.000 – 5.000 |
Not: Maliyetler, işlemin yapıldığı yere ve sözleşmenin kapsamına göre değişiklik gösterebilir.
Hukuki Danışmanlık Almanın Önemi
Mirastan feragat sözleşmesi, taraflar arasında önemli hukuki sonuçlar doğuran bir işlemdir. Bu nedenle, sözleşmenin hazırlanması ve uygulanması aşamalarında uzman bir hukukçudan destek almak, olası hak kayıplarını önlemek adına büyük önem taşır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Mirastan feragat sözleşmesi nasıl yapılır?
Mirastan feragat sözleşmesi, miras bırakan ve mirasçı arasında resmi vasiyetname şeklinde, noter veya yetkili resmi memur huzurunda ve iki tanığın katılımıyla yapılır.
2. İvazlı ve ivazsız feragat arasındaki fark nedir?
İvazlı feragatte, mirasçı bir menfaat veya bedel karşılığında miras hakkından vazgeçer ve bu durumda altsoyu da mirasçılık sıfatını kaybeder. İvazsız feragatte ise, mirasçı herhangi bir karşılık almadan miras hakkından vazgeçer, ancak altsoyu mirasçılık hakkını korur.
3. Mirastan feragat eden kişi daha sonra miras talebinde bulunabilir mi?
Geçerli bir mirastan feragat sözleşmesi yapıldıktan sonra, feragat eden kişi mirasçılık sıfatını kaybeder ve miras talebinde bulunamaz. Ancak, feragat belirli bir kişi lehine yapılmışsa ve bu kişi mirasçı olamazsa, feragat hükümden düşer ve feragat eden yeniden mirasçı olabilir.
4. Mirastan feragat sözleşmesi iptal edilebilir mi?
Evet, miras bırakan ve feragat eden mirasçı, karşılıklı anlaşarak feragat sözleşmesini feshedebilirler. Fesih işlemi, adi yazılı bir sözleşme ile de yapılabilir.