📌 1. İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Önemi Nedir?
📌 İş sağlığı ve güvenliği (İSG) eğitimleri, çalışanların iş yerindeki tehlikelerden korunması ve güvenli çalışma ortamının sağlanması için verilen bilgilendirme ve uygulama eğitimleridir.
✔ İş kazalarını önlemek,
✔ Meslek hastalıklarını azaltmak,
✔ Çalışanların bilinç düzeyini artırmak amacıyla yapılır.
✔ 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında işverenlerin bu eğitimi vermesi zorunludur.
🚨 Örnek:
Bir inşaat firmasında çalışanlara, yüksekten düşme riski ve baret kullanımı hakkında eğitim verilmemesi, iş kazası durumunda işverenin ağır sorumlulukla karşılaşmasına neden olabilir.
📌 2. İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Hukuki Dayanağı
📌 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde düzenlenmiştir.
✔ Kanun Maddesi:
İSG Kanunu Madde 17: İşveren, çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini düzenli olarak vermek zorundadır.
✔ Eğitim Vermeyen İşverene Uygulanacak Ceza:
İSG Kanunu Madde 26: İş sağlığı ve güvenliği eğitimi vermeyen işverene, her çalışan için 2.006 TL (2025 yılı için güncel rakam değişebilir) idari para cezası uygulanır.
📌 3. İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerini Kimler Vermelidir?
| Eğitim Veren Kişi/Kurum | Görev ve Yetkisi |
|---|---|
| İş Güvenliği Uzmanı | Tehlikeli ve çok tehlikeli iş yerlerinde zorunludur. |
| İşyeri Hekimi | Sağlık gözetimi ve meslek hastalıklarına karşı eğitim verir. |
| İşveren veya İşveren Vekili | Az tehlikeli iş yerlerinde belirli durumlarda kendisi eğitim verebilir. |
| Ortak Sağlık Güvenlik Birimi (OSGB) | İş sağlığı ve güvenliği konusunda dışarıdan hizmet alınan yetkili kuruluşlar. |
🚨 Örnek:
Az tehlikeli sınıfta yer alan bir ofis çalışanına, işveren basit iş güvenliği kuralları hakkında eğitim verebilirken; tehlikeli sınıfta yer alan bir maden işletmesinde, iş güvenliği uzmanı eğitim vermek zorundadır.
📌 4. İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri Hangi Konuları Kapsar?
| Eğitim Konusu | Açıklama |
|---|---|
| Çalışma Mevzuatı ve İşveren/Çalışan Hakları | Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusundaki yasal hakları. |
| İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları | İş kazalarının önlenmesi, olası meslek hastalıkları hakkında bilinçlendirme. |
| Risk Değerlendirmesi | İş yerindeki risklerin tanınması ve önlem alınması. |
| Yangın ve Acil Durum | Yangın anında yapılması gerekenler, acil durum çıkışları, tahliye planı. |
| Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) Kullanımı | Baret, eldiven, emniyet kemeri gibi koruyucu malzemelerin kullanımı. |
🚨 Örnek:
Kimyasal madde kullanılan bir iş yerinde, çalışanlara gözlük ve maske kullanımı ile kimyasallardan korunma yöntemleri öğretilir.
📌 5. İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri Hangi İş Yerlerinde Zorunludur?
| İş Yeri Tehlike Sınıfı | Eğitim Zorunluluğu |
|---|---|
| Az Tehlikeli İş Yerleri | Ofis, mağaza gibi iş yerleri. |
| Tehlikeli İş Yerleri | İnşaat, makine imalatı gibi işler. |
| Çok Tehlikeli İş Yerleri | Maden, kimya, tersane gibi ağır sanayi iş yerleri. |
🚨 Örnek:
Bir ofiste çalışan sekreter için yılda bir kez temel iş sağlığı eğitimi verilirken, inşaatta çalışan bir işçiye her altı ayda bir daha detaylı güvenlik eğitimi verilmelidir.
📌 6. İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitim Periyotları
| Tehlike Sınıfı | Eğitim Süresi |
|---|---|
| Az Tehlikeli İş Yerleri | 3 yılda bir en az 8 saat. |
| Tehlikeli İş Yerleri | 2 yılda bir en az 12 saat. |
| Çok Tehlikeli İş Yerleri | Yılda bir en az 16 saat. |
🚨 Örnek:
Çok tehlikeli sınıfta yer alan maden işletmesinde çalışanlar, yılda bir kez 16 saat iş güvenliği eğitimi almak zorundadır.
📌 7. Çalışanların Bilinçlendirilmesi İçin Yapılması Gerekenler
✔ İş yerlerinde eğitimler teorik ve uygulamalı olarak verilmelidir.
✔ Eğitim kayıt altına alınmalı ve katılım belgeleri saklanmalıdır.
✔ Çalışanların soruları cevaplanmalı ve gerektiğinde tekrar eğitim sağlanmalıdır.
🚨 Örnek:
Bir kimya fabrikasında çalışan işçilere, kimyasalların kullanımı sırasında karşılaşabilecekleri riskler uygulamalı olarak gösterilmeli ve olası sızıntı durumunda nasıl müdahale edileceği anlatılmalıdır.
📌 8. İşverenin Yükümlülükleri Nelerdir?
✔ İşveren, çalışanların tamamına iş sağlığı ve güvenliği eğitimi vermek zorundadır.
✔ Eğitim giderleri işveren tarafından karşılanır.
✔ Eğitim süresi çalışma saatinden sayılır.
✔ Eğitim alındığına dair belgeler iş yerinde saklanır.
📌 9. İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Almayan Çalışanlar Ne Yapabilir?
✔ İşverenden eğitim talep edebilir.
✔ Eğitim verilmezse Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na şikayette bulunabilir.
✔ İş kazası durumunda işveren tazminat davası ve ceza sorumluluğuyla karşılaşabilir.
📌 10. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 İş sağlığı ve güvenliği eğitimi kimlere zorunludur?
📌 Tüm çalışanlara zorunludur.
🔹 Eğitim süresi çalışma saatinden mi sayılır?
📌 Evet, mesai saatine dahildir.
🔹 Eğitim vermezsem ceza alır mıyım?
📌 Evet, her çalışan için 2.006 TL idari para cezası uygulanır (2025 yılı güncellenebilir).
🔹 Eğitim belgelerini ne kadar süre saklamalıyım?
📌 En az 15 yıl saklanmalıdır.
🔹 Eğitim ücretini çalışan mı öder?
📌 Hayır, eğitim ücreti işveren tarafından karşılanır.